ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ ΚΑΙ ΒΟΤΑΝΑ

Από την αρχαιότητα οι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τα αρωματικά φυτά για τις θεραπευτικές ιδιότητές τους και για τη διατροφική αξία τους. Σύμφωνα με το μύθο το βουνό Όλυμπος, όπου κατοικούσαν οι ελληνικοί θεοί ήταν καλυμμένο από λουλούδια και βότανα, που βρίσκονταν εκεί για εξυπηρέτηση των θεών, αλλά και των θνητών. Οι μύθοι που αναφέρονται στους θεούς και θεές παρουσιάζουν εύγλωττα το σεβασμό που οι αρχαίοι Έλληνες έτρεφαν για την ομορφιά των φυτών και τις θεραπευτικές ιδιότητές τους. Ο Ιπποκράτης, ο Έλληνας θεραπευτής και “πατέρας της Ιατρικής”, συνιστούσε τη χρήση των βοτάνων, του καθαρού αέρα, της άσκησης, και της ισορροπημένης διατροφής ως στοιχεία της καλής υγείας. Ο ίδιος κατέγραψε τη χρήση περίπου 400 βοτάνων και αρωματικών φυτών για τη θεραπεία διαφόρων ασθενειών. Ο Ιπποκράτης πίστευε ότι η ασθένεια ήταν στην ουσία μια ανισορροπία μεταξύ των βασικών στοιχείων μέσα στο σώμα, και η κατάλληλη χρήση των βοτάνων θα μπορούσε να αποκαταστήσει αυτή την χαμένη ισορροπία. Τα αρωματικά φυτά και βότανα λαμβάνουν τις ουσίες από τη γη και τις μετατρέπουν Fσε βιταμίνες, ανόργανα άλατα, υδατάνθρακκες, πρωτεΐνες και λίπη που το ανθρώπινο σώμα μπορεί να χρησιμοποιήσει για τη θεραπεία και την τροφοδότηση. Σχεδόν 200 διαφορετικά χημικά στοιχεία περιλαμβάνονται σε κάθε αρωματικό φυτό. Οι συνδυασμοί διαφορετικών φυτών και βοτάνων μπορούν να ωφελήσουν τον οργανισμό μέσα από τις συνέργειες που δημιουργούν οι θεραπευτικές ουσίες κάθε φυτού. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει ένα συνεχώς αυξανόμενο διεθνές ενδιαφέρον για τα ελληνικά αρωματικά φυτά και τις δεκάδες χρήσεις τους. Σήμερα, η ελληνική και διεθνής βιομηχανία χρησιμοποιεί τα αρωματικά φυτά για την παραγωγή καλλυντικών, φαρμάκων και τροφίμων. Οι Έλληνες, σε όλη την χώρα απολαμβάνουν τα θεραπευτικά οφέλη της πλούσιας σε βότανα ελληνικής χλωρίδας: Το χαμομήλι, τη φασκομηλιά, το τσάι βουνού, την μέντα, το δυόσμο, το θυμάρι, το μάραθο, το γλυκάνισο, το σπαθόχορτο, τη λεβάντα και τη ρίγανη, που υπήρξαν επί αιώνες - και υπάρχουν ακόμα - στο σύγχρονο σπίτι. Με την τάση επιστροφής στις παραδοσιακές αξίες, όλο και περισσότεροι άνθρωποι επανέρχονται στα φυσικά προϊόντα ως απαραίτητα στοιχεία της καθημερινής ζωής τους και ανακαλύπτουν ξανά θεραπείες που πηγάζουν από τα βάθη του χρόνου. Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, η τάση για χρήση των αρωματικών και θεραπευτικών φυτών αυξάνεται πλέον σταθερά ως δημοφιλής θεραπευτική επιλογή. Ακολουθούν μερικά από τα φυτά αυτά:

Χαμομήλι -Ματρικαρία το χαμαίμηλον -Matricaria chamomilla L
Περιγραφή: Είναι φυτό μονοετές, ύψους μέχρι 35 εκατοστά. Έχει βλαστό λείο, πολύκλαδο, όρθιο. Τα φύλλα δις ή τρις φτεροσχιδή. Τα άνθη είναι σε ακραία κεφάλια, ασπροκίτρινα. Αυτοφύεται σε χέρσα και καλλιεργημένα μέρη σε όλη σχεδόν την Ελλάδα. Η άνθηση αρχίζει τον Απρίλιο και διαρκεί μέχρι και τον Ιούνιο.
Οι θεραπευτικές του ιδιότητες είναι γνωστές από την αρχαιότητα και βέβαια ο Ιπποκράτης το θεωρούσε θαυματουργό για πολλές περιπτώσεις. Από το φυτό συλλέγονται τα άνθη, όταν ανοίξουν καλά.
Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Εσωτερική: εξαιρετικό καταπραϋντικό για το στομάχι και θαυμάσιο μαλακτικό, βοηθά στην αϋπνία, στον παροξυσμό άσθματος, στις νευραλγίες και στις ημικρανίες.
Τρόπος παρασκευής ροφήματος: τα άνθη του γίνονται έγχυμα. Βάζουμε μία κουταλιά της σούπας χαμομήλι σε 150γρ. βραστό νερό και το αφήνουμε 15 λεπτά. Το σουρώνουμε και το πίνουμε με μέλι.
Εξωτερική: το έγχυμα (χωρίς μέλι) χρησιμοποιείται στο καθάρισμα μολυσμένων ματιών και πληγών του δέρματος.
Προσοχή: η κατάχρηση της εσωτερικής χρήσης μπορεί να προκαλέσει δυσάρεστες καταστάσεις, όπως ζαλάδες, αύξηση των καρδιακών παλμών, κεφαλαλγίες, αϋπνίες κ.λπ.
Δυόσμος - Ηδύοσμος ο πιπερώδης - Menta Viridis
Περιγραφή: Φυτό με βλαστούς και φύλλα πράσινα. Τα φύλλα είναι ωοειδή. Τα άνθη του είναι μικρά ρόδινα ή μωβ ανοιχτό. Βγαίνουν πολλά μαζί σε στάχεις στις κορυφές των βλαστών. Είδος πασίγνωστο στην Ελλάδα όπου καλλιεργείται στις αυλές και στους κήπους  και χρησιμοποιείται στο φαγητό. Όταν το πιάσουμε βγάζει ωραίο ευχάριστο άρωμα. Υπάρχει παντού σαν καλλιεργούμενο και μαζεύεται όλο το χρόνο. Μπορούμε να  τον έχουμε πάντα φρέσκο σε μια γλάστρα ή να τον ξεράνουμε και να τον φυλάξουμε σε ένα βάζο.
Στην αρχαιότητα τον χρησιμοποιούσαν στην κατασκευή μύρου αλλά και για φαρμακευτικούς σκοπούς. Ο Διοσκουρίδης, ο Ιπποκράτης και ο Πλίνιος το ανέφεραν συχνά ως φυτό με μεγάλη φαρμακευτική αξία και ωραιότατο άρωμα. Οι αρχαίοι Έλληνες έτριβαν το τραπέζι τους με δυόσμο, πριν καθίσουν να φάνε.
Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Εσωτερική: είναι τονωτικό, χωνευτικό, καταπραϋντικό του στομάχου, αντισπασμωδικό, εναντίον του λόξιγκα, βοηθά στις ημικρανίες και στον πονόδοντο, αν μασήσουμε τα φύλλα. Τα φύλλα του χρησιμοποιούνται επίσης στη μαγειρική (κεφτέδες, σάλτσες, ξίδια κ.λπ.).
Τρόπος παρασκευής ροφήματος: για αφέψημα βράζουμε λίγα λεπτά μερικά φύλλα σε ένα μπρίκι νερό, το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.
Για έγχυμα βάζουμε ένα κουταλάκι του γλυκού σε ένα μπρίκι καυτό νερό και το αφήνουμε μισή ώρα.
Εξωτερική: ανακούφιση προσφέρουν τα φρέσκα φύλλα, αν τα τρίψουμε στις κλειδώσεις που πονάνε, καθώς και στο μέτωπο σε περιπτώσεις πονοκεφάλου. Σε αποστήματα βάζουμε σκόνη από τριμμένα φύλλα. Ο δυόσμος χρησιμοποιείται επίσης στη σαπωνοποιία, τη μυροποιία, τη ζαχαροπλαστική κ.λπ.
Αιθέριο έλαιο: δύο με τρεις σταγόνες ανακουφίζουν με εντριβή τους πόνους των ρευματισμών. Μερικές σταγόνες επίσης σε χλιαρό νερό γίνονται γαργάρα σε περιπτώσεις αμυγδαλίτιδας, ουλίτιδας και φλεγμονών του ρινοφάρυγγα.

Θυμάρι - Θύμος ο κοινός - Thymus Vulgaris
Περιγραφή: Θάμνος ποώδης πολυετής με φύλλα σχεδόν άμισχα, πράσινα, λογχοειδή με τα άκρα κουλουριασμένα προς τα κάτω. Άνθη ακραία σε χρώμα μπλε ανοικτό με ραβδωτό κάλυκα. Φυτρώνει σε άγονους τόπου σε όλη την Ελλάδα και ανθίζει Ιούνιο με Ιούλιο. Είναι το φυτό από το οποίο οι μέλισσες κάνουν το πιο ονομαστό μέλι. Η χρήση του είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Οι αρχαίοι  Αιγύπτιοι το χρησιμοποιούσαν σαν βαλσαμωτικό και αρωματικό. Οι αρχαίοι Έλληνες σαν απολυμαντικό για διάφορες ασθένειες. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες συνήθιζαν να κάνουν μπάνιο σε νερό αρωματισμένο με θυμάρι, για να αποκτήσουν σφρίγος και ενεργητικότητα. Στη φαρμακευτική είναι γνωστό ως το φυτό με τις περισσότερες θεραπευτικές ιδιότητες.
Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Εσωτερική: συνιστάται σε προβλήματα στομάχου και εντέρων, στην ανακούφιση από το βήχα, από το συνάχι και τη γρίπη, στην τόνωση του νευρικού συστήματος και ως καταπραϋντικό. Επίσης, στις περιπτώσεις πνευματικής κατάπτωσης και στο άγχος. Χαρίζει πνευματική διαύγεια και τονώνει τα νεύρα. Χρησιμοποιείται στη μαγειρική και ως αρωματικό στις ελιές.
Τρόπος παρασκευής ροφήματος: βάζουμε ένα κουταλάκι του γλυκού θυμάρι σε ένα μπρίκι νερό και, μόλις αρχίσει να βράζει, το κατεβάζουμε και το αφήνουμε δέκα λεπτά επιπλέον. Το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.
Εξωτερική: χρησιμοποιείται στο λουτρό για ρευματικές παθήσεις και για ξεκούραση. Βράζουμε 100γρ. θυμάρι σε ένα λίτρο νερό, το σουρώνουμε και το ρίχνουμε στο νερό της μπανιέρας.
Βοηθά στην αντιμετώπιση της τριχόπτωσης, εξαιρετικό για τον καθαρισμό των δοντιών (οι Κρητικοί τρίβουν τα ούλα τους με θυμάρι για την αντιμετώπιση της ουλίτιδας). Στοματίτιδες και ερεθισμένες αμυγδαλές αντιμετωπίζονται με γαργάρες με αφέψημα (χωρίς μέλι).
Προσοχή: όσο εντυπωσιακές είναι οι θεραπευτικές ιδιότητες του θυμαριού, άλλο τόσο προσεκτικός πρέπει να είναι κανείς με τη συχνότητα της χρήσης του. Η συνεχής εσωτερική χρήση μπορεί να προκαλέσει υπερλειτουργία του θυροειδούς, καθώς και δηλητηρίαση, τα συμπτώματα της οποίας είναι έμετος, ζαλάδες, διάρροια και καρδιακή κατάπτωση.

Ρίγανη - Ορίγανον το κοινόν - Origanum Vulgare
Περιγραφή: Θάμνος κοντός και φρυγανώδης με κορμό ξυλώδη χωρίς ελαστικότητα. Τα κλαδιά του είναι λεπτά  και σχηματίζουν ανθοφόρα κεφάλια στις άκρες. Τα φύλλα έχουν σχήμα αυγοειδές, είναι χνουδωτά και σταχτόχρωμα.  Αν τα τρίψουμε αναδύουν ευχάριστη αρωματική οσμή. Τα άνθη έχουν χρώμα ρόδινο προς μενεξεδί και έχουν επίσης ευχάριστο άρωμα. Η ρίγανη συναντιέται εύκολα σε όλη την Ελλάδα σαν αυτοφυές άγριο φυτό. Είναι πολύ δημοφιλές φυτό για τις μαγειρικές του ιδιότητες. Το μυρωδικό της σαλάτας και του φαγητού, τόσο γνωστό σε όλους, είναι ωστόσο και φαρμακευτικό και αρωματοπαραγωγικό.
Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Εσωτερική: οι εισπνοές με ρίγανη βοηθούν σε στηθικά νοσήματα, το ρόφημα καταπραΰνει το βήχα και τον πόνο των δοντιών, βοηθά σε πόνους ρευματισμών, σε εντερικές διαταραχές και πόνους της κοιλιάς.
Τρόπος παρασκευής ροφήματος: για αφέψημα βράζουμε λίγα λεπτά ένα κουταλάκι του γλυκού ρίγανη σε ένα μπρίκι νερό. Το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.
Για έγχυμα: ένα κουταλάκι του γλυκού ρίγανη σε ένα μπρίκι με καυτό νερό. Το αφήνουμε 10 λεπτά, το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.
Εξωτερική: βοηθά στην αντισηψία των τραυμάτων. Αφέψημα ρίγανης στο νερό του μπάνιου καταπραΰνει και τονώνει (βράζουμε 100γρ. ρίγανης σε 1 λίτρο νερό).

Μαντζουράνα-Ορίγανον το μάρον-Origanum Majorana
Περιγραφή: Φυτό ποώδες με πολλές παραφυάδες, με φύλλα μικρά και μυρωδάτα, συγγενικό της ρίγανης. Τα άνθη της είναι φαιά με λέπια. Ανθίζει από Ιούλιο μέχρι Σεπτέμβριο. Στην Ελλάδα υπάρχει σαν αυτοφυές ωστόσο συνηθίζεται να καλλιεργείται από την αρχαιότητα. Οι αρχαίοι Έλληνες το εκτιμούσαν πολύ και γνώριζαν τις φαρμακευτικές του ιδιότητες. Ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσε σαν αντισηπτικό. Η μαντζουράνα χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, την μαγειρική, την ζαχαροπλαστική και σαν θεραπευτικό υλικό.
Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Εσωτερική: το ρόφημα καταπραΰνει τους πονοκεφάλους, ιλίγγους, βοηθά στις νευρικές παθήσεις, καταπραΰνει το βήχα και τον πόνο των δοντιών, βοηθά σε πόνους ρευματισμών, σε εντερικές διαταραχές και πόνους της κοιλιάς.
Τρόπος παρασκευής ροφήματος
Αφέψημα: βράζουμε λίγα λεπτά ένα κουταλάκι του γλυκού μαντζουράνα σε ένα μπρίκι νερό. Το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.
Εγχυμα: ένα κουταλάκι του γλυκού μαντζουράνα σε ένα μπρίκι με καυτό νερό. Το αφήνουμε 10 λεπτά, το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό με μέλι.
Εξωτερική: βοηθά στην αντισηψία των τραυμάτων. Αφέψημα μαντζουράνας στο νερό του μπάνιου καταπραΰνει και τονώνει (βράζουμε 100γρ. ρίγανης σε 1 λίτρο νερό).

Βασιλικός-Ώκυμο το βασιλικό-Ocymum Basilicum
Περιγραφή: Φυτό ποώδες μονοετές καλλωπιστικό, πολύ δημοφιλές στην Ελλάδα με φύλλα ελλειπτικά και ωοειδή και άνθη άσπρα που σχηματίζουν στάχεις στις κορφές των βλαστών. Υπάρχουν δεκάδες ποικιλίες με διαφορές στο μέγεθος και στο χρώμα του φυλλώματος. Το φυτό το βρίσκουμε σε όλη την Ελλάδα σαν καλλιεργούμενο στους κήπους και στις γλάστρες των σπιτιών για την καλλωπιστική του αξία. Ανθίζει από την άνοιξη μέχρι το καλοκαίρι ανάλογα με την εποχή σποράς. Ο βασιλικός κατάγεται από την Ινδία όπου ήταν ιερό φυτό αφιερωμένο στον Κρίσνα και τον Βισνού. Ωστόσο από την αρχαιότητα μεταφέρθηκε στην Ευρώπη όπου έγινε πολύ δημοφιλής στην λεκάνη της Μεσογείου. Στην Ελλάδα το έφερε ο Μέγας Αλέξανδρος, όταν από την εκστρατεία του στις Ινδίες μεταξύ των άλλων έφερε και το του βασιλέως φυτό. Οι αρχαίοι Έλληνες δεν εκτιμούσαν το φυτό καθώς πίστευαν ότι οι σκορπιοί προτιμούσαν να φωλιάζουν κάτω από τις γλάστρες του και ότι η έντονη μυρωδιά του ήταν είδος κατάρας. Τον θεωρούσαν  λοιπόν σημάδι θανάτου. Αντίθετα οι Ρωμαίοι το θεωρούσαν ερωτικό φίλτρο, σημάδι αγάπης και φυλακτό. Οι Αιγύπτιοι τον χρησιμοποιούσαν μαζί με άλλα φυτά στις ταριχεύσεις και οι Γαλάτες το χρησιμοποιούσαν σε τελετές εξαγνισμού μαζί με νερό πηγής. Πιθανόν από εκεί να κρατάει τις ρίζες του και το χριστιανικό έθιμο του αγιασμού με τον βασιλικό. Οι νεοέλληνες αντίθετα με τους προγόνους τους εκτιμούν το φυτό και πιστεύουν ότι απωθεί τα κουνούπια. Το χρησιμοποιούν μάλιστα πολύ στην μαγειρική. Ο βασιλικός χρησιμοποιείται στην κηπουρική, την αρωματοποιία, την μαγειρική, την ζαχαροπλαστική και σαν θεραπευτικό υλικό.
Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Εσωτερική: το ρόφημα καταπραΰνει τους σπασμούς της κοιλιάς, τη νεύρωση στομάχου, τις ημικρανίες και βοηθά στη μνήμη. Τα φύλλα του φυτού βοηθούν στη δυσκοιλιότητα όταν φαγωθούν τρυφερά.
Τρόπος παρασκευής ροφήματος
αφέψημα: βράζουμε κλαδάκια και φύλλα βασιλικού και πίνουμε το αφέψημα χλιαρό.
Εξωτερική: Γνωστό αντισηπτικό. Το βάφτισμα των φύλλων μέσα στο νερό για αρκετή ώρα έχει σαν αποτέλεσμα να μη μουχλιάζει το νερό αυτό. Γι' αυτό και ο βασιλικός χρησιμοποιείται από την Εκκλησία για τον αγιασμό του νερού.

Δεντρολίβανο-Ροσμαρίνος ο φαρμακευτικός-Rosmarinus Officinalis
Περιγραφή: Φυτό θαμνώδες πολυετές, φρυγανώδες και αειθαλές. Τα κλαδιά του είναι ξυλώδη στη βάση και τρυφερά στις κορυφές. Τα φύλλα του είναι πυκνά, άμισχα, γραμμωτά σαν βελόνες έλατου. Τα άνθη του βγαίνουν στις μασχάλες των φύλλων και είναι σε ανοιχτό γαλάζιο χρώμα και σπάνια λευκό. Το φυτό το βρίσκουμε σε όλη την Ελλάδα σαν καλλιεργούμενο στους κήπους και σε πάρκα. Υπάρχει και αυτοφυές σε ορεινές περιοχές συνήθως στην Πελοπόννησο, την Εύβοια και τα νησιά. Ανθίζει άνοιξη - καλοκαίρι. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι είναι τονωτικό του εγκεφάλου. Οι νεαροί σπουδαστές συνήθιζαν να φορούν γιρλάντες από δεντρολίβανο στον λαιμό ή να πλέκουν κλαδιά στα μαλλιά τους όταν είχαν εξετάσεις για να διεγείρουν τη μνήμη τους. Το δεντρολίβανο είναι ένα από τα φυτά που χρησιμοποιεί η εκκλησία μας στους αγιασμούς. Είναι πολύ διαδεδομένο σαν συστατικό της ελληνικής κουζίνας. Το δεντρολίβανο χρησιμοποιείται στην κηπουρική, την αρωματοποιία, την μαγειρική, την ζαχαροπλαστική και σαν θεραπευτικό υλικό.
Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Εσωτερική: το ρόφημα καταπραΰνει τους σπασμούς της κοιλιάς, και είναι αντιδιαβητικό και κατά του άσθματος. Το κρασί είναι τονωτικό για την καρδιά και την όραση.
Τρόπος παρασκευής ροφήματος
Αφέψημα: βράζουμε άνθη και φύλλα δεντρολίβανου μια κουταλιά του γλυκού σε ένα φλιτζάνι νερό και πίνουνε 2 φορές την ημέρα.
Τρόπος παρασκευής κρασιού
Βάζουμε σε ένα μπουκάλι λευκό κρασί μερικά κλωνάρια δεντρολίβανου και τα αφήνουμε για αρκετές  μέρες. Πίνουμε 1 ποτήρι την ημέρα.
Εξωτερική: Αντισηπτικό για πληγές. Ρίχνουμε επάνω στην πληγή σκόνη από τριμμένα φύλλα δεντρολίβανου. Μπάνιο σε αφέψημα δεντρολίβανου καταπραΰνει τους ρευματισμούς. Επίσης σε συνδυασμό με άλλα βότανα είναι αποτελεσματικό κατά της τριχόπτωσης.
Φασκόμηλο-Ελελίσφακος ο φαρμακευτικός-Salvia Officinalis
Περιγραφή: Φυτό πολυετές με πολλά κλαδιά μέχρι 50 εκ. ύψος, ξυλώδη στη βάση τους και τρυφερά στις κορυφές. Τα φύλλά του είναι στενόμακρα μυτερά χνουδωτά και γκριζοπράσινα. Κάθε χειμώνα βγάζει καινούριους τρυφερούς βλαστούς. Στο τέλος της άνοιξης βγαίνουν τα λουλούδια με χρώμα πολύ ανοιχτό βιολετί. Το φασκόμηλο κυρίως βρίσκεται στην Νότια Ελλάδα (Πελοπόννησο- Νησιά), αλλά γενικά στη χώρα μας υπάρχουν 20 είδη φασκόμηλου. Προτιμά ηλιόλουστες περιοχές και πετρώδη, άγονα εδάφη.
Οι Κινέζοι το ονομάζουν ελληνικό βραστάρι και το θεωρούν καλύτερο από το τσάι. Οι Γάλλοι το ονομάζουν ελληνικό τσάι και το χρησιμοποιούν όπως και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι όχι μόνο για φαρμακευτικούς αλλά και για μαγειρικούς σκοπούς. Οι Άραβες θεωρούσαν ότι μπορούσε να θεραπεύσει τα πάντα. Στην αρχαιότητα οι πρόγονοί μας το χρησιμοποιούσαν σαν πολυφάρμακο και έχει εκθειαστεί από τον Ιπποκράτη, τον Διοσκουρίδη τον Γαληνό και τον Αέτιο. Οι Λατίνοι το θεωρούσαν ιερό φυτό και το χρησιμοποιούσαν σε τελετές. Ήταν το φυτό της αθανασίας.
Η χρήση του είναι εσωτερική και εξωτερική.
Εσωτερική: είναι τονωτικό, βοηθά στην ατονία του στομάχου, στην ελάττωση μνήμης, στο κρυολόγημα, και στην έντονη εφίδρωση.
Τρόπος παρασκευής ροφήματος: για αφέψημα βράζουμε μια κουταλιά του γλυκού φρέσκα ή αποξηραμένα φύλλα σε ένα μπρίκι νερό, το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό ή κρύο ανάλογα με την εποχή.
Εξωτερική: ανακούφιση προσφέρουν τα φρέσκα φύλλα, αν τα τρίψουμε σε περιοχές με τσιμπήματα εντόμων ή σε πληγές με πύο. Γαργάρες με το αφέψημα καταπραΰνουν τον ερεθισμό των ούλων και του λαιμού. Το συχνό λούσιμο με το αφέψημα είναι καλό για την τριχόπτωση, και οι με ζεστό βραστάρι είναι τονωτικές για το δέρμα του προσώπου. Χρησιμοποιείται επίσης στην μαγειρική για να νοστιμίζει κυρίως φαγητά με κρεατικά. Στο είδος Salvia υπάρχουν και ποικιλίες που καλλιεργούνται για διακοσμητικούς σκοπούς.

             ΔΑΦΝΗ
 Μικρό αειθαλές δέντρο, ύψους 3-5 μ. και άνθη άσπρα ή κιτρινοπράσινα. Καλλιεργείται σε πάρκα και κήπους. Ευδοκιμεί σε δροσερές παραθαλάσσιες περιοχές και σε χωράφια φτωχά, πλούσια, ξηρικά ή ποτιστικά. Πολλαπλασιάζεται κυρίως με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο. Η μεταφύτευση γίνεται την άνοιξη ή το φθινόπωρο σε αποστάσεις 2-2,5 επί 3-4 μ. Ανθίζει Απρίλιο-Μάιο. Τα δαφνόφυλλα συλλέγονται Αύγουστο-Σεπτέμβριο. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
              ΔΙΚΤΑΜΟΣ ( περισσότερα σε άλλη ενότητα)
 Μικρό αειθαλές φρύγανο. Τα άνθη του είναι ανοιχτά ρόδινα. Αυτοφύεται μόνο στα βουνά της Κρήτης. Ευδοκιμεί σε δροσερές ημιορεινές και πεδινές περιοχές και σε χωράφια φτωχά-μέτριας γονιμότητας ξηρικά ή ποτιστικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο, με μοσχεύματα και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 30-40 επί 50-60 εκ. Ανθίζει τους μήνες Μάιο-Ιούνιο. Το υπέργειο τμήμα του συλλέγεται σε πλήρη άνθηση. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
            ΜΑΪΝΤΑΝΟΣ
 Διετής πόα, ύψους 40-80 εκ. και άνθη πρασινοκίτρινα. Ευδοκιμεί σε πεδινές και ημιορεινές περιοχές και σε χωράφια πλούσια, ποτιστικά, στραγγερά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο ή απευθείας στο χωράφι. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 30-40 επί 50-60 εκ. Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Το υπέργειο τμήμα συλλέγεται όλο το χρόνο, ενώ οι ρίζες το φθινόπωρο και οι καρποί όταν ωριμάσουν καλά. Είναι φυτό εδώδιμο, αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
               ΜΑΡΑΘΟΣ
 Μονοετές, διετές ή πολυετές φυτό, ύψους 1-1,5 μ. και άνθη μικρά κίτρινα. Ευδοκιμεί σε πεδινές και ημιορεινές περιοχές με ήπιο κλίμα και σε χωράφια φτωχά-πλούσια, ξηρικά ή ποτιστικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται το Φεβρουάριο ή Μάρτιο απευθείας στο χωράφι σε γραμμές που απέχουν 40-60 εκ. Ανθίζει Ιούνιο με Ιούλιο. Οι καρποί συλλέγονται όταν ωριμάσουν και πάρουν χρώμα γκριζοπράσινο. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό, αρτυματικό και μελισσοτροφικό.
                ΜΕΝΤΑ
 Υπάρχουν διάφορα είδη μέντας: η μακρόφυλλη, η πιπερώδης, η πουλέγιος (φλισκούνι), η στρογγυλόφυλλη (αγριοδυόσμος). Είναι πολυετές φυτό. Το ύψος της, ανάλογα με το είδος, φτάνει από 40 έως 90 εκ. Επίσης, ανάλογα με το είδος, τα άνθη της έχουν χρώμα, άσπρο, ρόδινο ή ιώδες. Ευδοκιμεί σε πεδινές κυρίως περιοχές, με εξαίρεση το φλισκούνι που ευδοκιμεί και σε ημιορεινές περιοχές, και σε χωράφια φτωχά-πλούσια, ποτιστικά. Πολλαπλασιάζεται με ριζώματα ή παραφυάδες που φυτεύονται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αυλάκια που απέχουν μεταξύ τους 60-70 εκ. Ανάλογα με το είδος, ανθίζει από Ιούνιο μέχρι Οκτώβριο. Το υπέργειο τμήμα συλλέγεται σε πλήρη άνθηση. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
            ΤΣΑΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ (μαλοτήρα) Sideritis syriaca
Πολυετής πόα, με άνθη έντονα κίτρινα. Αυτοφύεται σε βραχώδη μέρη και σε υψόμετρο πάνω από 1000 μ. Ευδοκιμεί σε ορεινές περιοχές και σε χωράφια ασβεστούχα, πετρώδη, μέτριας γονιμότητας, ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 40-50 επί 50-60 εκ. Ανθίζει τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο. Το υπέργειο τμήμα συλλέγεται σε πλήρη άνθηση. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
         ΘΡΙΜΠΑ-ΘΡΟΥΜΠΑ-ΘΡΟΥΜΠΙ

Χαρακτηρίζεται από διεισδυτική γεύση και είναι ένα από τα πιο αξιόλογα αρωματικά φυτά, ιδίως στη χορτοφαγική κουζίνα. Τονώνει θαυμάσια τη γεύση όλων των λαχανικών, των οσπρίων και των δημητριακών, ξεχωριστά αλλά και σε συνδυασμένα πιάτα. Βελτιώνει όλα τα φαγητά με βάση το τυρί, τα γεμιστά και πολλές σάλτσες. Διατηρείται ξερό σε ματσάκια από όπου παίρνουμε κάθε φορά την αναγκαία δόση

ΜΕΛΙΣΣΟΧΟΡΤΟ

Είναι γνωστή με τις ονομασίες, μελισσόχορτο, αγριομέλισσα, μελισσοβότανο. Έχει απίστευτες θεραπευτικές ιδιότητες. Φυτό όμορφο, με ωραία μυρωδιά,



Ιδιότητες:
Ενδείκνυται στο απλό κρύωμα, την κατάθλιψη, τη δυσπεψία, τον πυρετό, τους κολικούς, τη γρίπη, την αϋπνία, τις ημικρανίες, τη νευραλγία, τη νευρασθένεια.
Πιστεύεται ότι έχει ιδιότητες κατά της γήρανσης και ότι θεραπεύει την ανικανότητα. Πιστεύεται επίσης, ότι είναι κατά του ίκτερου. Το μελλισόχορτο, χρησιμοποιείται κατά των δηλητηριωδών τσιμπημάτων. Είναι ανακουφιστικό στους πόνους δυσεντερίας. Έχει αντιμικροβιακή και αντισπασμωδική δράση. Σταματά επίσης τους πόνους των δοντιών και των αυτιών. Καταπολεμά την άσχημη αναπνοή. Σε μορφή αλοιφής είναι κατά του αρθρίτη. Με πλύσεις έχει ευεργετικές ιδιότητες στο δέρμα.
Που το συναντάμε:
Συναντάται στην Ελλάδα σε εδάφη στεγνά.

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΡΩΜΑΤΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ ΚΑΙ ΒΟΤΑΝΩΝ

Τα αρωματικά φυτά και τα βότανα είχαν μια ιδιαίτερη θέση σε όλους τους αρχαίους λαούς. Πάντα θεωρήθηκαν σαν η έκφραση της γενναιοδωρίας της μητέρας Φύσης, καθώς και η έκφραση της ομορφιάς. Και είναι γνωστό ότι, αν τα φυτά είναι παιδιά της Γης, είναι επίσης και παιδιά του Ουρανού, καθώς δέχονται επιδράσεις όχι μόνο από τον ήλιο αλλά και από τους πλανήτες. Λέγεται επίσης ότι τα λουλούδια είναι αστέρια που έπεσαν στη γη.
Τα φυτά μας προσφέρουν τροφή, οξυγόνο, άρωμα, ομορφιά και γενικότερα υγεία σε όλα τα επίπεδα. Οι θεραπευτικές ιδιότητές τους ήταν γνωστές από πολύ παλιά. Ο πατέρας της Ιατρικής, ο Ιπποκράτης, είχε μιλήσει αρκετά για τις θεραπευτικές ιδιότητες των φυτών. Με το ίδιο θέμα ασχολήθηκαν και ο Θεόφραστος και ο Διοσκουρίδης αργότερα. Αυτή η αναγνώριση της θεραπευτικής αξίας των φυτών δεν απαντάται μόνο στην Ελλάδα. Οι Κινέζοι, οι Σουμέριοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Αιγύπτιοι αναγνώριζαν επίσης την αξία τους. Σημαντική ήταν και η συμβολή του Παράκελσου σ’ αυτό το θέμα. Αυτός ο μεγάλος αλχημιστής και γιατρός πρέσβευε τη χρήση του μεγάλου φαρμακείου της φύσης και υποστήριζε ότι η μορφή των φυτών είναι ενδεικτική των ασθενειών που θεραπεύουν.
Με το πέρασμα του χρόνου και την ανάπτυξη της επιστήμης, αυτές οι απόψεις ξεχάστηκαν ή περιφρονήθηκαν. Είναι γνωστό βέβαια ότι πολλά φάρμακα χρησιμοποιούν σαν πρώτη ύλη τα φυτά. Το ίδιο γίνεται με τα καλλυντικά και τα αρώματα.
Στην εποχή μας οι άνθρωποι αρχίζουν να ενδιαφέρονται ξανά γι’ αυτά τα θέματα, στην προσπάθειά τους να ζήσουν πιο φυσικά. Έτσι, η βοτανοθεραπεία, η αρωματοθεραπεία ή η θεραπεία με τα ανθοϊάματα αρχίζουν να κερδίζουν ξανά έδαφος.
Για να χρησιμοποιήσουμε σωστά τα αρωματικά φυτά και τα βότανα, πρέπει να έχουμε υπόψη μας κάποια πράγματα.
Τα θεραπευτικά φυτά πρέπει να συλλέγονται τη στιγμή που βρίσκονται στο αποκορύφωμα της ωριμότητάς τους, στιγμή κατά την οποία έχουν αναπτυχθεί στο μέγιστο οι ευεργετικές ιδιότητές τους. Αν συλλέξουμε το φυτό πριν ή μετά την κατάλληλη στιγμή, δεν είναι δυνατόν να πάρουμε απ’ αυτό τις θεραπευτικές ιδιότητές του στον επιθυμητό βαθμό. Πολύ γενικά, μπορούμε να πούμε ότι η πιο κατάλληλη στιγμή για τη συλλογή των φυτών είναι πριν την καρποφορία.
Το καλύτερο είναι να συλλέγουμε τα φυτά από τον τόπο στον οποίο αυτοφύονται, καθώς το κλίμα κάθε τόπου παίζει σημαντικό ρόλο στις θεραπευτικές ιδιότητες του φυτού. Ακόμη όμως κι αν δεν πρόκειται για το δικό του τόπο, το φυτό μπορεί να έχει πολύτιμες ιδιότητες, αν έχει προσαρμοστεί σ’ ένα τόπο λόγω μακρόχρονης καλλιέργειάς του ή αν έχει μεταφερθεί σε ένα τόπο με κλιματολογικές συνθήκες ανάλογες με εκείνες του τόπου που αυτοφύεται. Κατά κανόνα τα φυτά που καλλιεργούνται χάνουν ένα μέρος από τις ιδιότητές τους.
Το έδαφος επίσης παίζει πολύ σημαντικό ρόλο για να αναπτυχθεί σωστά ένα φυτό. Είναι γνωστό π.χ. ότι τα αρωματικά φυτά χρειάζονται στεγνό έδαφος. Αν ποτίζονται πολύ συχνά και αναπτύσσονται σε υγρό έδαφος, χάνουν το άρωμά τους και μπορεί να γίνουν ακόμη και δηλητηριώδη.
Πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι συλλέγονται μόνο τα υγιή φυτά. Είναι καλό να τα μαζεύουμε όταν ο καιρός είναι ζεστός και ξηρός.
Τα φυτά πρέπει να ξηραίνονται γρήγορα και μακριά από το φως του ήλιου, για να διατηρούν το άρωμά τους. Για να τα ξηράνουμε, πρέπει να τα αφήσουμε σε ένα μέρος ξηρό, θερμό και καλά αεριζόμενο. Μπορούμε να τα βάλουμε σε ένα δωμάτιο που το βλέπει καλά ο ήλιος ή σε ένα ανοιχτό ντουλάπι που αερίζεται καλά. Όσο πιο πολύ χρόνο παίρνει η ξήρανση των φυτών τόσο πιο πιθανό είναι να χάσουν το χρώμα τους και τη γεύση τους. Η θερμοκρασία του χώρου ξήρανσης των φυτών πρέπει να είναι 20-31^ο C. Αφού ξεραθούν τα φυτά, τα φυλάμε σε δοχεία γυάλινα σκουρόχρωμα ή πήλινα  που να κλείνουν καλά και μακριά από το φως του ήλιου. Θα πρέπει να προσέξουμε, όταν φυλάμε τα φυτά, να είναι εντελώς ξηρά. Αν έχουν λίγη υγρασία, θα μουχλιάσουν. Τα αποξηραμένα φυτά διατηρούν τις ιδιότητές τους για ένα χρόνο περίπου. Γι’ αυτό είναι καλό να σημειώνουμε πάνω στο δοχείο φύλαξης του φυτού το όνομά του και την ημερομηνία συλλογής του.

Πότε μαζεύουμε και πώς χρησιμοποιούμε 

τα διάφορα μέρη του φυτού

Τα άνθη του φυτού τα μαζεύουμε όταν είναι ανοιχτά, αν και υπάρχουν μερικά φυτά, όπως π.χ. το χαμομήλι, που πρέπει να τα μαζέψουμε πριν ανοίξουν τα άνθη τους. Αφού κόψουμε τα άνθη, τα καθαρίζουμε καλά από χώμα και έντομα και τα απλώνουμε πάνω σ’ ένα χαρτί για να ξεραθούν.
Τα φύλλα του φυτού τα μαζεύουμε μόνα τους, αν είναι μεγάλα, ή μαζί με το βλαστό, αν είναι μικρά. Αν τα φυτά είναι αειθαλή, μπορούμε να μαζέψουμε τα φύλλα τους σε όλη τη διάρκεια του χρόνου. Αν είναι φυλλοβόλα, μαζεύουμε τα φύλλα ακριβώς πριν την άνθιση, όταν αρχίσουν να φαίνονται τα μπουμπούκια. Όταν το φυτό είναι νέο, δε θα πρέπει να μαζεύουμε όλα τα φύλλα του. Αν πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε όλο το επίγειο τμήμα (φύλλα, βλαστό, άνθη και σπόρους) και όχι μόνο τα φύλλα, μαζεύουμε το φυτό όταν βρίσκεται στη μέση της άνθισής του. Αν μαζέψουμε λοιπόν όλο το επίγειο τμήμα του φυτού, το δένουμε σε ματσάκια και το κρεμάμε ανάποδα για να ξεραθεί. Όταν δούμε ότι τα φύλλα αρχίζουν να τρίβονται, το φυτό έχει αποξηρανθεί. Τότε το θρυμματίζουμε και το φυλάμε. Δε θα πρέπει να αφήσουμε το φυτό να ξεραθεί τόσο ώστε να γίνεται σκόνη. Το μαζεύουμε πριν.
Αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε τους σπόρους του φυτού, μαζεύουμε τους καρπούς μαζί με τους σπόρους και ένα μέρος βλαστού, όταν οι σπόροι έχουν σχεδόν ωριμάσει. Φτιάχνουμε ματσάκια και τα κρεμάμε ανάποδα για να ξεραθούν, αφού βάλουμε από κάτω τους ένα χαρτί πάνω στο οποίο θα πέσουν οι σπόροι, όταν ξεραθούν. Τους σπόρους των σαρκωδών καρπών τους μαζεύουμε όταν οι καρποί είναι ώριμοι (π.χ. κολοκύθι). Οι σπόροι των αρωματικών φυτών πρέπει να ξηραίνονται στη σκιά.
Οι ρίζες του φυτού μπορούν να μαζευτούν την άνοιξη, συνήθως όμως μαζεύονται το φθινόπωρο, όταν τα φυτά μαραθούν. Δε θα πρέπει να μαζεύουμε τις ρίζες αμέσως μετά από βροχή. Αφού τις μαζέψουμε, τις πλένουμε και τις κόβουμε σε μικρά κομματάκια, αν είναι μεγάλες. Αν είναι μικρές, τις χρησιμοποιούμε ολόκληρες. Στη συνέχεια τις απλώνουμε σε χαρτί και τις αφήνουμε να ξεραθούν.
Τους σαρκώδεις καρπούς τους μαζεύουμε μόλις ωριμάσουν. Τους απλώνουμε σε ένα δίσκο και τους αφήνουμε να ξεραθούν, φροντίζοντας να τους γυρνάμε συχνά, για να ξεραθούν ομοιόμορφα. Ξηραίνονται στον ήλιο.
Οι βολβοί μαζεύονται μόλις μαραθούν τα φυτά, συνήθως το φθινόπωρο. Συγκεκριμένα τους βολβούς του σκόρδου πρέπει να τους μαζεύουμε γρήγορα, γιατί βυθίζονται εύκολα μόλις μαραθούν τα φύλλα και μετά είναι δύσκολο να τους βρούμε.
Όπως φάνηκε μέσα από τα προηγούμενα άρθρα με το ίδιο θέμα, η φύση είναι το μεγαλύτερο και το καλύτερο φαρμακείο. Φυσικά υπάρχουν και περιπτώσεις ασθενειών που είναι τόσο σοβαρές ή τόσο προχωρημένες που δεν μπορούν να θεραπευτούν μόνο με βότανα. Πολλοί επίσης μπορεί να προσέξουν ότι, ενώ χρησιμοποιούν κάποιο βότανο για συγκεκριμένη περίπτωση, δεν έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή κάθε ανθρώπινος οργανισμός έχει τη δική του ιδιομορφία και είναι πολύ πιθανό κάποιο βότανο να μην είναι τόσο αποτελεσματικό για το συγκεκριμένο άτομο. Καλό θα είναι λοιπόν σε τέτοιες περιπτώσεις, αφού δοκιμάσει κανείς το συγκεκριμένο βότανο πρώτα, μετά να κάνει ένα συνδυασμό βοτάνων που έχουν τις ίδιες θεραπευτικές ιδιότητες, πράγμα που μπορεί να είναι πράγματι πιο αποτελεσματικό. Θα πρέπει επίσης να έχουμε υπόψη μας την ημερομηνία που έγινε η συλλογή του φυτού. Μετά από ένα χρόνο περίπου το φυτό χάνει πολλές από τις ιδιότητές του, και γι’ αυτό δεν υπάρχει λόγος να το κρατάμε περισσότερο από αυτό το χρονικό διάστημα. Αν συλλέγουμε τα βότανα οι ίδιοι, θα πρέπει να ξέρουμε ότι δε μαζεύουμε ποτέ τα βότανα όταν έχει υγρασία, τα ξεραίνουμε στη σκιά και τα φυλάμε σε δοχείο καλά κλειστό και σε μέρος που να μην έχει υγρασία.
Πολλά από τα φυτά είναι πολύ χρήσιμα όχι μόνο για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες, αλλά και επειδή μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική δίνοντας ιδιαίτερη γεύση και άρωμα και αντικαθιστώντας κάποια στοιχεία που είναι βλαβερά για τον οργανισμό. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε:
Στις κόκκινες σάλτσες: Άνηθο, βασιλικό, γαρύφαλλο, γλυκάνισο, δυόσμο, κανέλα, κύμινο, μαϊντανό, πάπρικα, πράσινη πιπεριά, ρίγανη, σκόρδο, φασκόμηλο.
Στις άσπρες σάλτσες: Άνηθο, λεμόνι, μαϊντανό, ρίγανη.
Στις σαλάτες: Δεντρολίβανο τριμμένο, καρότο, κρεμμύδι, λεμόνι, μαϊντανό, μάραθο, πάπρικα, πράσινη πιπεριά.
Στα όσπρια: Σέλινο, κρεμμύδι, μαϊντανό, κόκκινη πιπεριά.
Στα κρέατα: Σε βραστά, δεντρολίβανο, σέλινο, δυόσμο, σε ψητά, θυμάρι, λεμόνι, ρίγανη, σε φρικασέ, σέλινο, σε κεφτέδες και μπιφτέκια, δυόσμο, μάραθο, πράσινη πιπεριά, ρίγανη.
Σε ψάρια: Στα βραστά, σέλινο, στα τηγανητά, δεντρολίβανο στη σάλτσα που τα συνοδεύει, στα ψητά, θυμάρι, λεμόνι, ρίγανη.
Σε όλα τα φαγητά: Κρεμμύδι (μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όσο θέλουμε, αρκεί να μην το καβουρδίζουμε υπερβολικά).
Αντί για αλάτι: Θρούμπι (σε κόκκινες σάλτσες κι ομελέτες), σέλινο (σε σκόνη στις σαλάτες), σκόρδο (σε όλες τις σαλάτες).
Αντί για μαύρο πιπέρι: Άνηθος (σε σκόνη για σούπες και βραστές σαλάτες), γαρύφαλλο (στις κόκκινες σάλτσες), μουστάρδα (σε σκόνη), κόκκινη πιπεριά.
Αντί για ζάχαρη: Κολιάντρο, μοσχοκάρυδο, κάρδαμο (σε γλυκά και στον καφέ), μάραθο (σε κέικ, κουλουράκια και πίτες).
Σε γλυκά: Γαρύφαλλο, γλυκάνισο και μοσχοκάρυδο (στα γλυκά ταψιού), κανέλα, λεμόνι (σε φέτες ή φλούδα).
Όσο αφορά τη χρήση των βοτάνων στη μαγειρική, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι δεν πρέπει να βράζουν σε δυνατή φωτιά, γιατί έτσι χάνουν πολλές από τις ιδιότητές τους. Αν όμως, το φαγητό μας χρειάζεται δυνατή φωτιά, μπορούμε να τα προσθέσουμε προς το τέλος. Επίσης, είναι καλύτερο να χρησιμοποιούμε στο ίδιο φαγητό πολλά αρωματικά και σε μικρές ποσότητες παρά ένα ή δύο σε μεγάλες ποσότητες.

Φυσιολογία φυτών

(Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια)

 

Στη βοτανική, η φυσιολογία των φυτών είναι η μελέτη της λειτουργίας, ή φυσιολογίας, των φυτών. Θεμελιώδεις διαδικασίες όπως φωτοσύνθεση, αναπνοής, διατροφή των φυτών, ορμονικές λειτουργίες , τροπισμός, φωτοπεριοδισμός, φωτομορφογένεση, κιρκαδικοί ρυθμοί, φυσιολογία περιβαλλοντικής πίεσης, βλάστηση, λήθαργος, λειτουργία στομάτων, εφίδρωση, μελετώνται από τους φυσιολόγους των φυτών. Συσχετίζεται πολύ με τη βιοχημεία και τη μοριακή βιολογία.
Ένα από τα κύρια περιοδικά στον τομέα είναι το Φυσιολογία φυτών, που άρχισε να εκδίδεται το 1926. Όλα τα προηγούμενα τεύχη του είναι απευθείας προσβάσιμα δωρεάν. Πολλά άλλα περιοδικά φέρνουν συχνά τα άρθρα φυσιολογίας φυτών, συμπεριλαμβανομένου Physiologia plantarum, Περιοδικό της πειραματικής βοτανικής , αμερικανικό περιοδικό της βοτανικής, Χρονικά της βοτανικής, Περιοδικό της διατροφής βοτανικών και Πρακτικά της εθνικής ακαδημίας των επιστημών.